Politis gazetesi Sesi Olmayan Göçmenler başlıklı haberinde Kıbrıs Üniversitesi, Kent Üniversitesi, Kiel Üniversitesi ve St.Maris Üniversitesi öğretim görevlileri Haris Psaltis, Neofitou Loizidi, Hüseyin Çakal ve Goerge Stefanoviç tarafından, Crans Montanadan bir buçuk yıl önce ve Crans Montanadan 6 ay sonra yapmış oldukları araştırmanın sonuçlarına yer verdi.
Araştırma sonuçları neticesinde, göçmen olanların, Kıbrıs sorununun çözüm parametreleri konusunda göçmen olmayanlardan, önemli ölçüde farklı olduğunu yazan gazete öğretim görevlisi Haris Psaltise göre, bu görüş ayrılığının, çözüm sürecine yansımadığını, göçmenlerin veya Kuzeyde mal sahibi olanların nüfusun yüzde 40ın teşkil etmesine karşın Bakanlar Kuruluna bir göçmenin bile dahil edilmediğini ayrıca göçmenlerin Kıbrıs sorununun çözüm sürecine dahil olmadığını ifade ettiğini belirtti.
İlk araştırmanın bin 605 Kıbrıslı Rum ile yapılan telefon görüşmeleri aracılığıyla Mart 2016 yılında gerçekleştirildiğini belirten gazete; üzerinde anlaşmaya varılmış bir çözüm karşısındaki referandumda hangi görüşü ortaya koyacaksınız şeklindeki soruya yüzde 20.9u kesinlikle olumlu, yüzde 17.3ünün kesinlikle olumsuz yanıtını verdiğini yazdı.
Habere göre göçmen olan ve olmayanlar arasında ise bu oranlar değişiklik gösterirken, göçmenlerin yüzde 21.3ü şüphesiz evet, göçmen olmayanların yüzde 20.5i şüphesiz evet, diğer yandan ise göçmenlerin yüzde 12.5i şüphesiz hayır, göçmen olmayanların ise yüzde 21i şüphesiz hayır yanıtını verdi.
Çözüm karşısında kararsız olan göçmen oranının yüzde 66.2, kararsız olan göçmen olmayanların oranının ise yüzde 58.5 olduğunu yazan gazete kararsızların önüne son 3 yıl içerisinde yoğun şekilde ele alınan garantiler, dönüşümlü başkanlık gibi parametrelerin de getirildiğini, bu konularda da göçmen olanlar ve olmayanlar arasında görüş ayrılığının bulunduğunu belirtti.
Habere göre dönüşümlü başkanlığın reddedilmesi konusunda göçmen olanların oranı yüzde 50.6 iken, göçmen olmayanların oranı yüzde 57.5.
Bakanlar Kuruluna çok az Kıbrıslı Türkün dahil olması konusuna göçmenlerin yüzde 13.8inin evet, göçmen olmayanların ise yüzde 7.8nin evet dediğini yazan gazete, başkanların, tüm konularda birlikte karar vereceği şartının, göçmenlerin yüzde 19.5i, göçmen olmayanların 10.8i için evet nedeni olduğunu belirtti.
Habere göre, Kıbrıs Türk başkan için Kıbrıslı Rumların kotayla oy kullanmasının, göçmenlerin yüzde 24.3ünün çözüme dair tutumunu olumlu etkileyeceğini, göçmen olmayanlarda ise bu oranın yüzde 14.7 olduğu ifade edildi.
Araştırmada kararsız göçmenlerin ve göçmen olmayanların tamamının 3te 2sinin göçmenlerin çoğunun dönmesine evet dediğini yazan gazete, kararsızların 3te 1nin ise Avrupa garantileri perspektifine evet dediğini belirtti.
Habere göre göçmenlerin yüzde 73.4ü, göçmenler arasında göçmenliğin haklarının adil bir şekilde tahsis edilmediğini düşünürken, yüzde 68i ise bu haksızlığın ortadan kalkması için talepkar bir tutum sergilemeye hazır olduğunu da ifade etti.
Gazete, 811 kişinin katılımıyla 23 Kasım-28 Aralık 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen ikinci araştırmada, Crans Montanadaki başarısızlığın, iki toplumlu iki bölgeli federal çözüm karşısındaki görüşü artırmasına karşın, Kıbrıslı Rumlar arasında bu çözüm şeklini destekleyenlerin oranın yüzde 58.2 olduğunu yazdı.
Habere göre iki devlete dayalı çözümü, Kıbrıslı Rumların yüzde 70.8i reddediyor.
Guterres çerçevesi karşısında çoğu Kıbrıslı Rumun kararsız olduğunu yazan gazete, BM Genel Sekreterinin geçtiğimiz yaz iki tarafa sunduğu çerçeveye dayalı bir çözümü kabul ediyor musunuz? şeklindeki soruya yüzde 57.2sinin kararsız olduğunu, yaklaşık 3te 1ine denk gelen yüzde 23.8nin bunu reddettiğini, yüzde 19.6sının ise bunu kabul ettiğini ifade ettiğini belirtti.
Gazete olguların analiz edilmesiyle birlikte araştırmanın, göçmenlerin, göçmen olmayanlara oranla, Guterres çerçevesini kabul etmesinin daha olası olduğunu yazdı.
Göçmenlerin, mülklerin Kıbrıslı Türk kullanıcılarıyla ile ilgili görüşlerinin de yer aldığı araştırmada, Rum göçmenlerin yüzde 42sinin en azından evine bakıldığını, ancak yüzde 47sinin ise kendi durumlarına anlayış göstermeksizin kullanıcıları acı, keder ve kırgınlıkla andığını yazan gazete, göçmenlerin yüzde 40ının, herhangi bir tazminat kabul etmeksizin mallarına ilişkin haklarının iade edilmesini arzuladığını belirtti.
Öğretim görevlisi Haris Psaltise dayanarak, Kıbrıslı Rum göçmenlerden 3te 1nin, bugün, yerleri (köy, şehir) konusunda hemen hemen hiçbir şey bilmediğini hissettiğini, bunun nedeninin de ikinci nesil göçmenlerin söz konusu olmasından kaynaklandığını belirten gazete, göçmenlerin yüzde 60ının, Kıbrısın kuzeyinin kökleri olduğunu, yüzde 68nin ise kendisinin bir parçası olduğuna inandığını yazdı.
Habere göre Kıbrıslı Türk göçmenlere ilişkin olarak da, Psaltis, 3te 1nin , özellikle ikinci nesil göçmenlerin, yerleri hakkında hemen hemen hiçbir şey bilmediğini hissettiklerini söylediklerini ifade etti.
Kıbrıslı Türk göçmenlerin sadece yüzde 15inin yerlerini çok iyi bildiğini söylediğini yazan gazete, çok az sayıda Kıbrıslı Türkün, göçmenlerin yüzde 8inin, köklerinin Kıbrısın güneyi olduğunu da dile getirdiğini belirtti.